Foto: Eric Westzaan
De tweede Eendjesbrug aan de oostzijde van het spoor

Afgelopen zomer, op 16 juli, opende wethouder Linda Voortman officieel de Eendjesbrug II aan de oostzijde van het spoor. Een functioneel kunstwerk van Tomasz Vetulani, op initiatief van het buurtcomité Nova Zembla en mede mogelijk gemaakt door diverse partijen. ‘Met vereende krachten ontstaan’, zo zei voorzitter Werner Sikken.

Het plan voor de Eendjesbrug II ontstond in 2018. Aan de andere kant van het spoor, langs het fietspad tussen de Huizingalaan en de Bleyenburgstraat, fleurt de eerste Eendjesburg sinds 2014 het straatbeeld op. Het buurtcomité Nova Zembla, dat gaat over het stukje Zeeheldenbuurt ten oosten van het spoor, zocht samen met het wijkbureau uit of het mogelijk zou zijn een soortgelijk kunstwerk te plaatsen langs het fietspad tussen de Huizingalaan en de Cornelis Houtmanstraat/Buys Ballotstraat. Daar stond tot afgelopen zomer een oud, onopvallend hekje. Her en der wat vervallen, niet fraai vergeleken met de gezellige Eendjesbrug aan de overkant. Een tweede Eendjesburg zou een stuk mooier zijn. Dat lukte: zomer 2021 werd de brug geopend!

Financiering

Maar eerst terug naar 2018. Het balletje begon te rollen, al ging dat niet zonder slag of stoot. Werner Sikken heeft er namens het buurtcomité (vrijwillig!) ontzettend veel tijd in gestoken. Het belangrijkste punt: hoe financier je zoiets? Er zijn diverse fondsen die dit soort projecten steunen, maar helaas is dat niet een kwestie van één telefoontje plegen. Dus restte hem uitzoekwerk, aanvraagformulieren invullen, een begroting maken en natuurlijk contact met de kunstenaar en de gemeente onderhouden.

Het Initiatievenfonds, waarover deze krant ook berichtte in april 2018 en april 2020, was enthousiast over het plan en wilde een bijdrage leveren. Wethouder Linda Voortman sprak tijdens de opening uit dat de gemeente het erg waardeert dat er initiatieven komen vanuit wijken en dan ook graag meedenkt. Ondanks dat bleek het lastig om in een keer het beoogde bedrag vrij te krijgen. De wijkadviseur van Utrecht Noordoost vertelt dat er daarom wat jaren overheen gingen. Elk jaar kon een bepaald bedrag worden gereserveerd voor de brug.

Het belangrijkste punt: hoe financier je zoiets? Helaas is dat niet een kwestie van één telefoontje plegen

Naast het Initiatievenfonds droeg ook het Utrechtse Ondernemersfonds haar steentje bij. Dit fonds beheert geld dat komt van onroerende zaakbelasting op niet-woningen. Iedereen die ozb betaalt over een niet-woning draagt dus bij aan dit fonds, naast ondernemers zijn dat ook de overheid, scholen, sportclubs en anderen. Samen met de gemeente bepalen zij wat er met het geld gebeurt, aan de hand van verschillende eisen. 

Een derde financierder van de brug is Utrecht City Apartments, het appartementencomplex aan de Huizingalaan dat tegen de brug aan staat.

Crowdfunding 

De financiering leek rond, maar zoals bij elk project duiken er altijd onverwachte kosten op. Een klein gat moest nog gedicht worden om het kunstige hekwerk te kunnen realiseren. Het idee voor crowdfunding kwam van een buurtbewoner, die via de buurtapp zijn oproep verspreidde. Zo’n vijftien particuliere donaties van honderd euro waren nodig, in ruil voor een uitgesneden eendjes uit de eerste brug: een leuk klein kunstwerkje voor in huis. De reacties van enthousiaste buurtbewoners stroomden binnen, zo snel dat in een paar uur het beoogde bedrag al bereikt was! 

“Ik wist dat er plannen waren voor een Eendjesbrug aan onze kant”, licht een donateur toe. “De kosten zijn hoog en dat maakt dat dit project al jaren loopt. Het kleine bedrag dat nog nodig was voor realisatie en de kans op een unieke eend waren de reden om mee te willen doen.” Bij een andere donateur blijkt het enthousiasme en draagvlak: “We vinden het een genot om in deze buurt te wonen en te kunnen genieten van schoonheid. De Eendjesburg maakt ons blij als we daar lopen. Ook zijn we trots op de kunstenaar, een mede-buurtbewoner!” Saamhorigheid speelt ook mee: “Hoe leuk is het om aan zo’n mooie brug bij te dragen? Wij hadden er een vrolijke dag van en worden er dagelijks aan herinnerd door de eend in onze kamer. Leuk om dit samen te doen!”

Kortom, Eendjesburg II: Met vereende krachten tot stand gekomen, draagvlak vanuit verschillende hoeken en enthousiaste ontvangst in de buurt. De moeite waard om eens te bekijken!

Tomasz Vetulani
De kunstenaar was meteen enthousiast over het project. Dit keer ging het om een veel langer hekwerk dan dat van de eerste Eendjesburg. Deze is 40 meter lang! Functionele kunst noemt Vetulani zijn werk: het mag naast mooi ook nuttig en praktisch zijn. Zo kunnen hardlopers van de reling gebruik maken om te stretchen en kunnen mensen die slecht ter been zijn zich eraan vasthouden tijdens een wandeling. 
Alle eendjes die je in het hekwerk ziet zijn (op schaal) handgetekend en dus uniek. Vervolgens zijn ze met een laser uit de dikke, wit gespoten stalen plaat gesneden, steeds uit één stuk waardoor de vorm van de uitgesneden eendjes in stand bleef. De uitgesneden eendjes van de eerste brug had Vetulani bewaard, zodoende konden deze tijdens de crowdfundactie worden uitgedeeld. Grappig feitje: donateurs kunnen vanwege de unieke vorm dus bij de eerste Eendjesburg zoeken waar de uitsnede van hun verkregen eendje zit! Maar ook voor anderen is dit leuk: je kunt naar de brug blijven kijken, want je ziet steeds wat nieuws of net wat anders.
In 2018 berichtte deze krant over een ander kunstwerk van Vetulani: De Stoel, in de Voorveldse Polder. Het concept van dik wit staal met door een laser uitgesneden vormen die handgetekend zijn is hetzelfde, maar in de stoel zie je geen eendjes. Vogels zijn het daar, en een gedicht. Dit kunstwerk moet uitnodigen om te beklimmen, in plaats van enkel te bekijken. Je kunt op de stoel gaan zitten en genieten van het groen in de polder. Wederom functioneel!
www.vetulani.nl