Al meer dan 125 jaar een apotheek op Biltstraat 100

Apotheek Koert op de Biltstraat
Foto: Eric Westzaan

Al sinds 1896 is er een apotheek op Biltstraat 100. In 1913 kreeg deze de naam van apotheker J. Koert. JérômeDolmans, van 1970 tot 2020 eigenaar van de apotheek, handhaafde de naam uit waardering voor zijn voorganger. Zijn echtgenote, dochter en twee apothekers kijken terug en vertellen over heden en toekomst.

De geschiedenis

Mejuffrouw T. Olivier opende in 1896 een apotheek op Biltstraat 100, hoek Bekkerstraat. Bijna alle geneesmiddelen werden toen in de apotheek zelf gemaakt, de geneesmiddelenindustrie moest nog op gang komen. De pillen werden zelf ‘gedraaid’. Het waren een beetje plakkerige, wat viezig uitziende bolletjes, die met de hand werden gemaakt op een zogenaamde pillenplank. Voor de rijkere klanten werden die pillen ‘verguld’ door ze te schudden in een pot met bladgoud. Daardoor zagen ze er chiquer uit en smaakten ze minder vies.

De pillen werden ‘verguld’ door ze te schudden in een pot bladgoud. Zo smaakten ze minder vies.

De heer J. Koert had zich na zijn studie farmacie gevestigd in de ‘stadswijk achter en rondom de Gildstraat’ en een kleine apotheek geopend op de hoek van de Goedestraat en de Zandhofsestraat. Bij hem kon men niet alleen terecht voor pillen en poeders, maar ook voor advies. Koert was behalve apotheker ook wetenschapper. Hij genoot groot aanzien en was bekend om het ‘Utrechts Pollenextract’, een middel tegen hooikoorts. Hiervoor verzamelde hij eigenhandig pollen in de weilanden en bossen rond Utrecht, waarna hij zijn ‘oogst’ op de zolder van de apotheek te drogen legde. Vervolgens deed hij het extract in ampullen waarmee geïnjecteerd kon worden. In 1913 nam Koert de apotheek van juffrouw Olivier op de Biltstraat over. Na zijn overlijden in 1933 werd de apotheek voortgezet door de familie van Koert. 

Vernieuwingen

In de jaren zestig van de vorige eeuw schreef de wet voor dat de eigenaar van een apotheek ook apotheker moest zijn. Ghislaine Dolmans-Oremus legt uit dat de familie Koert een apotheker zocht voor hun apotheek op de Biltstraat. Jérôme Dolmans, haar echtgenoot, nam de apotheek in 1970 over. Ghislaine: “Het was toen een kleine verouderde apotheek met een potkachel in het midden. Jérôme ging voortvarend en vernieuwend aan de slag.” In 1975 zette hij een kaartsysteem op en constateerde dat er veel geneesmiddelen werden gebruikt die niet goed combineerden. Met een collega ontwikkelde hij toen het geneesmiddelenpaspoort. Hij maakte in 2004 een droom waar door een van de eerste gezondheidscentra in de stad te realiseren. Het centrum werd rond zijn apotheek gebouwd. Nog steeds zijn daar naast de apotheek meerdere disciplines werkzaam: huisartsen, psycholoog, diëtist, fysiotherapeut: ze werken intensief samen en ontwikkelen nieuwe werkwijzen.

Dochter in de zaak

Dochter Manou Dolmans studeerde rechten. Na een aantal jaar advocatuur ging ze bij haar vader werken en maakte zijn vernieuwingen van nabij mee. “Hij begon met artsenbesprekingen. Dat is nu heel normaal, maar het waren toen nog gescheiden werelden. En hij hield zich intensief bezig met verslavingsproblematiek, verstrekte methadon aan de Utrechtse klinieken, de gevangenissen, hostels en detentiecentra.” Manou maakt nu deel uit van de directie samen met Bart Janssen die in Utrecht farmacie studeerde en bij Koert stage liep. Bart hield zich aanvankelijk bezig met de logistiek rond baxters (zakjes met afgemeten medicatie op een rol): “Op de apotheeklocatie in de Jan van Galenstraat onder Nieuw Bleyenburg is het baxteren door onze apotheek ontwikkeld. In de loop van de jaren is onze dienstverlening door dit baxteren enorm gegroeid. Ook begonnen we met de inzet van apothekersassistentes bij instellingen en verpleeghuizen.” In totaal zijn er nu zeven apothekers en staan ruim honderd mensen op de loonlijst. Daaronder vallen ook de bezorgers en werknemers op andere plekken, zoals bij instellingen. Naast Apotheek Koert op de Biltstraat zijn er twee andere vestigingen: Apotheek Koert Galgenwaard (voorheen Jan van Galenstraat) en Apotheek Koert Binnenstad aan de Van Asch van Wijckskade.

Bart Janssen, Ghislaine Dolmans, Denise Dijkstra en Manou Dolmans
Foto: Eric Westzaan

De toekomst
Bij Apotheek Koert staan advies en voorlichting nog steeds hoog in het vaandel. Apotheker Denise Dijkstra: “Wij beantwoorden de hele dag vragen van artsen, specialisten en cliënten over de (bij)werkingen van geneesmiddelen. Ook controleren we het geneesmiddelgebruik van cliënten op veiligheid. Er is veel behoefte aan de juiste informatie over geneesmiddelen. Aan de balie komen veel vragen over vaccinaties voor reizen, supplementen en medicijnen in combinatie met bepaalde aandoeningen zoals glaucoom.” In de apotheek van de toekomst verwacht Bart een scheiding tussen logistiek en zorg, waarbij bestelgemak voor de cliënt een belangrijke rol speelt. Een voorbeeld daarvan: medicijnen zullen in toekomst verstrekt worden via een 24-uurs afhaalkluis, die opengaat met een code die per app is verzonden. Apotheek Koert Binnenstad heeft al een dergelijke kluis. Bart: “Een zorg is wel de bepalende rol van de zorgverzekeraar. Denk daarbij aan de verplichte landelijke levering van incontinentiemateriaal en kunst- en hulpmiddelen. Voor cliënten is dat heel vervelend. Ze kunnen niet meer in hun vertrouwde apotheek terecht voor fysiek advies en de levering vindt plaats in grote hoeveelheden zodat al het materiaal opgestapeld staat in hun gang of kamer. Manou: “Maar ook nog dit: we zijn ontzettend trots op de apotheek en hebben onwijs veel plezier in ons werk en dat blijft.”

Bronnen: 
Nationaalfarmaceutischmuseum.nl
Apotheekkoert.nl
Apotheek.nl
Wittevrouwen Wijkfeestkrant